مکان های دیدنی و جاذبه های گردشگری تبریز
تفرجگاه عینالی
تلکابین – عینالی
شبهای تبریز :
شب هنگام از بالای کوه به شهر که نگاه میکنید احساس خواهید کرد شهر ستاره باران شده است.
عون بن علی (عینالی یا عینال-زینال)، کوه و آرامگاهی بر فراز رشته‌کوه سرخاب است که در ناحیه شمالی شهر تبریز قرار دارد. علاوه بر آرامگاه، امکانات رفاهی نظیر تله‌کابین، رستوران و ... این مکان را به یکی از برترین جاذبه‌های گردشگری تبریز تبدیل کرده است.
عینالی کوه و تفرجگاهی زیبا در شهر تبریز است و گردشگران و زائران زیادی را به هنگام سفر به تبریز به خود جذب میکند.
موقعیت جغرافیایی
در ناحیه شمالی شهر تبریز، رشته بلندیهای سرخ‌رنگی به نام عینالی (عون بن علی) قرار دارد که ارتفاع بلندترین نقطه آن از سطح دریا ۱۹۶۰ متر است. در واقع، کوه عینالی به مجموعه‌ای از قله‌ها، تپه‌ها، دره‌ها و... گفته می‌شود که در مجموعه جفرافیایی معینی قرار گرفته‌اند. این کوه از سمت شمال به رودخانه تلخه رود ( آجی چای)، دریاچه ارومیه و دره‌های شهرستان اهر، از شرق به چشمه کهلیک ( کهلیک بولاغی)، از جنوب به طرف فرودگاه تبریز و از غرب به خیابان‌ها و شهرک‌های شهر تبریز منتهی می شود.
تاریخچه و ویژگی‌های بقعه عون بن علی
بر فراز کوه عون بن علی بقعه‌ای وجود دارد که قدمت آن به دوره ایلخانی باز می‌گردد و منسوب به دو تن از فرزندان حضرت علی (ع) به نام‌های عون بن علی و زید بن علی است. این بنا در گذشته آتشکده و عبادتگاهی بوده است. بنا به نظر ژان پاتیست تاورنیه، جهانگرد فرانسوی این مکان در گذشته کلیسا بوده که پس از ورود اسلام به ایران، به مسجد و زیارتگاه تبدیل شده است. شیوه معماری بنا به سبک معماری دوره ایلخانی است و در مجموع از ۹ اتاق، ۶ گنبد، هشتی، ایوان، دو میل مناره توپر و پنج ستون سنگی بزرگ تشکیل یافته است. ستون‌های قدیمی در گذشته از جنس چوب بوده که در انجام بازسازی‌ها ستون‌های سنگی جایگزین آن‌ها شده‌اند. همچنین عمده مصالح به کار رفته در بنای بقعه، سنگ کوه سرخاب و اندکی آجر است.
ساختمان بنا در طی دوره‌های مختلف دستخوش آسیب‌های فراوانی شده است. در واقع، بنا تا پایان قرن نهم سالم و آباد بوده، ولی پس از حمله امپراطوری عثمانی به کلی تخریب شده است. سپس در دوره صفوی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است، ولی در اثر زلزله ویرانگر تبریز در سال ۱۱۹۳ هجری ویران شد. پس از آن بازسازی مجدد بنا در دوره قاجار انجام گرفته که به منظور جلوگیری از تخریب بنا اتاقی در سمت شمال احداث و به مجموعه اضافه شده است.
در سال‌های اخیر، بقعه عون بن علی مورد بازسازی اساسی قرار گرفته و همچنین در فهرست میراث فرهنگی نیز به ثبت رسیده است. با توجه به موقعیت کوهستانی بقعه، علاقه‌مندان به ورزش می‌توانند از مسیر کوهنوردی و صخره‌نوردی به این مکان دست یابند. همچنین، راه دسترسی ماشین‌رو و آسفالته از مسیر اتوبان پاسداران (کمربندی شمالی) تا بالای کوه و محوطه امامزاده امتداد داشته و روشنایی آن به طور کامل تامین شده است که شب‌ها جلوه‌ای خاص به کوه می‌بخشد.
جاذبه‌ها و امکانات رفاهی
در طی سال‌های اخیر، اقدامات گسترده‌ای برای گسترش جاذبه‌ها و امکانات تفرجگاه عینالی صورت گرفته که با استقبال بی‌نظیر مردم و گردشگران روبرو شده است. از جمله این امکانات میتوان به منطقه صخره‌ای برای تمرین صخره‌نوردان مبتدی، یادمان شهدای گمنام، تندیس استاد شهریار و سایر نام‌آوران شهر تبریز اشاره کرد.
علاوه بر این، تله‌کابین تبریز نیز اخیرا در این منطقه راه‌اندازی شده که از تکنولوژی بالایی برخوردار بوده و پس از تکمیل پروژه به طولانی‌ترین تله‌کابین کشور تبدیل خواهد شد.
به هنگام سوار شدن به این تله‌کابین میتوان منظره بسیار زیبای کوهستان و شهر را تماشا کرده و از آرامش بی‌نظیر کوهستان لذت برد. همچنین کافه‌ها و رستوران‌ها در ایستگاه دوم پذیرای گردشگران هستند.
رشته‌کوه عینالی در گذشته عاری از هر گونه پوشش گیاهی بوده و خاک آن نیز از لایه‌های گچ و ماسه‌های رنگی تشکیل شده بود
ولی به تازگی، در راستای افزایش سرانه فضای سبز تبریز و تلطیف هوای شهر، طرح ویژه جنگل‌کاری در محدوده عینالی اجرا شده است.
در بیشتر ایام سال وزش باد در منطقه عینالی وجود دارد که در فصل‌های بهار و تابستان شدت باد بیشتر و در سایر فصل‌ها دارای شدت کمتری است. حتی در برخی اوقات شدت وزش باد به حدی است که درختان کاشته شده در تفرجگاه عینالی را به یک سمت خم میکند. از این‌رو، توربین‌های بادی عظیمی به منظور بهره‌گیری از مزایای انرژی طبیعی برای تولید برق در چند قسمت از کوهستان نصب شده‌اند.
کوهستان عینالی بر خلاف جنس خاک آن، دارای پوشش گیاهی جالب و متنوعی است.
از سایر جاذبه‌های تفرجگاه عینالی، وجود منطقه‌ای برای پرورش شترمرغ و آبشاری مصنوعی در دامنه کوه است.
به دلیل ارتفاع زیاد، بیشتر نقاط شهر تبریز از فراز کوه قابل رویت است.
تلکابین کوه عینالی تبریز توسط یک شرکت معتبر اروپایی کار شده و اصلا جای نگرانی ندارد .
هم از تله کابین و هم از خودروهای ون میتوان برای بالا رفتن از تفرجگاه عینالی استفاده کرد . و یک رستوران همون بالاست که اگر بخواهید غذا میل بفرمائید میتوانید با خودروی خودتان از جاده بالا بروید ،البته با احتیاط کامل چون خانواده هادر جاده در حال پیاده روی می باشند و پیچ جاده تند است . در ضمن چند تا کافه اون بالا هست که چای و تنقلات می فروشند .
عون بن علی که عینالی نیز خوانده می‌شود، آرامگاهی بر فراز رشته کوه سرخاب در شمال شهر تبریز است و دارای سه اتاق ، یک مقبره ی مسجدگونه ، یک ایوان ، دومیل ( مناره ی توپر ) و پنج ستون سنگی بزرگ است . بنای مقبره از سنگ های سرخ کوه و ستون های ایوان از سنگ سخت کبود است. معماری بنا به شیوه ایلخانی است.
آرامگاه ( بقعه عون بن علی و زید بن علی ) :
بنای آرامگاه از ۹ اتاق، ۶ گنبد، هشتی و ایوان تشکیل یافته و در دوره قاجار برای جلوگیری از تخریب آن، اتاقی در سمت شمال بنا احداث شده‌است. آرامگاه عون بن علی تا سده نهم هجری سالم بوده و در این دوره براثر حمله نیروهای امپراتوری عثمانی به طور کلی ویران شده‌است. این بنا در دوره شاه عباس یکم ازنو ساخته شد ؛ ولی دیری نپایید که زمین لرزه سال ۱۱۹۳ هجری آن را به شدت تخریب کرد. در واپسین سال‌های سده سیزدهم هجری ، توسط امین لشگر قهرمان میرزا بنای آرامگاه را مرمت شد و در سال های اخیر ، این مقبره به شکل مطلوبی مرمت شد .
تاورنیه در سفرنامه خود، این بنا را در گذشته از کلیساهای ارامنه دانسته که مسلمانان آن را به مسجد تبدیل کرده‌اند. به اعتقاد او، پیش از ورود اسلام به ایران در محل کنونی آرامگاه عون بن علی، آتشکده و عبادتگاهی بوده که پس از اسلام به زیارتگاه تبدیل شده‌است. حافظ کربلایی نیز در واپسین سال‌های سده دهم هجری، این مکان را محل بافندگی دو برادر دانسته‌است. پس از سده دهم هجری، یکی از تکایای درویشان نعمت‌الهی در محل فعلی آرامگاه عون بن علی بوده‌است.
صاحب روضات الجنان می نویسد که : بنابر گفته درویشان، دو تن از فرزندان علی بن ابی‌طالب به نام‌های «عون بن علی» و «زید بن علی» در این مکان آرمیده‌اند. اگرچه در تحقیقات انجام‌یافته در محوطه آرامگاه مشخص شده که این دو فرد از فرزندان نخستین امام شیعیان نیستند و به احتمال زیاد از دوستداران وی بوده‌اند. این بنا در گذشته بیشتر به منظور انجام مراسم‌های مذهبی کاربرد داشته‌است.
یادمان شهدای گمنام
یادمان ۸ تن از شهدای جنگ ایران و عراق در کنار آرامگاه عون بن علی قرار گرفته‌است. بنای این یادمان از سال ۱۳۸۱ خورشیدی آغاز شده و در ۳۰ شهریور ۱۳۸۵ خورشیدی به بهره‌برداری رسیده‌است. از مشخصات بارز بنای یادمان شهدای گمنام میتوان به رعایت سبک آذری، رعایت سبک آرامگاه‌های ایران، استفاده از شعرهای محمدحسین شهریار، استفاده از نقش‌های اسلامی، استفاده از حرف هشت و قرارگرفتن بنا در امتداد مسیر قبله وادی‌رحمت اشاره کرد .
تله کابین :
فاز اول تله کابین عون بن علی که با مشارکت شهرداری تبریز به عنوان کارفرما ، اتاق بازرگانی اسکاندیناوی و ایران به عنوان مجری و شرکت مهندسین مشاور سبزاندیش پایش به عنوان مشاور طرح اجرا شده ، بالغ بر ۱۰۰ میلیارد ریال هزینه در بر داشته و کلیه تجهیزات و امکانات فنی آن از شرکت دوپل مایر اتریش خریداری شده است.
طول افقی تله کابین در فاز اول ۱۴۵۰ متر و طول شیب دار آن ۱۴۸۰ متر است و میانگین تغییر ارتفاع پروژه نیز ۲۶۱ متر می باشد.
جاذبه های گردشگری تبریز